कृत्रिम बुद्धिमत्तेवर आधारित एक नवीन अल्गोरिदम वापरून बिनतारी संदेशवहन यंत्रणेची ऊर्जा कार्यक्षमता सुधारण्यात संशोधकांना यश
भारतीय तंत्रज्ञान संस्था, मुंबई येथील संशोधकांनी सिक्कीममधील अती उंचीवरील ठिकाणी हायब्रिड स्टोरेज सिस्टीम असलेल्या सौर मायक्रोग्रिड्सची स्थापना केली.
तीव्र जलावरोधक पृष्ठभागावरून पाणी कसे वाहते याचा संशोधकांनी अभ्यास केला.
भारतीय तंत्रज्ञान संस्था, मुंबई येथील स्थापत्य विभागात कार्यरत, प्राध्यापक सुबिमल घोष यांना वैज्ञानिक आणि औद्योगिक संशोधन परिषद (सी एस आय आर) पुरस्कृत शांती स्वरूप भटनागर पुरस्कार २०१९ जाहीर झाला आले. भूपृष्ठावरील प्रक्रियांचा भारतीय पर्जन्यमानावर कसा प्रभाव पडतो तसेच क्षेत्रीय पर्जन्यमान आणि त्याचा अंदाज अचूकपणे वर्तविण्यासाठी त्याचा उपयोग कसा करता येईल, यासाठी त्यांनी दिलेल्या महत्त्वपूर्ण योगदानाबद्दल हा पुरस्कार त्यांना प्रदान करण्यात आला.
बॅंकेच्या व्यवहारांपासून, संरक्षण, संनिरिक्षण व इतर अनेक महत्वाच्या व्यवहारांसाठी इलेक्ट्रॉनिक उपकरणे वापरली जातात. त्यामुळे ही उपकरणे सुरक्षित असणे अतिशय महत्वाचे आहे.
मायकोबॅक्टीरियम ट्यूबरक्युलोसिस या जीवाणूमुळे होणारा क्षयरोग जगात मृत्युचे एक प्रमुख कारण आहे. २०१७ साली जगभरात सुमारे १० दशलक्ष लोकांना क्षयरोग झाला आणि त्यापैकी १.६ दशलक्ष रुग्ण दगावले.
बदलत्या हवामानाचे दुष्परिणाम जगात सगळीकडे दिसून येत आहेत. अर्थातच, मोठ्या प्रमाणात जैव-विविधता असलेले हिमालयातील नाजुक स्थलतंत्रही यापासून सुरक्षित नाही. सीएसआयआर-राष्ट्रीय पर्यावरण अभियांत्रिकी संशोधन संस्था, नागपुर आणि सोसायटी फॉर कंझर्विंग प्लॅनेट अँड लाइफ, उत्तराखंड येथील संशोधकांनी हिमालयातील बदलत्या हवामानाचा धुरचुक या वनौषधीवर काय परिणाम होतो याचा अभ्यास केला आहे.
जगभरातील संशोधक शहरीकरणामुळे जैवविविधतेवर होणार्‍या दुष्प्रभावाबाबत लेख लिहित असतानाच असे लक्षात आले आहे की या शहरीकरणाच्या विळख्यातून पक्षी देखील सुटलेले नाहीत.
केन्द्रीय आयुर्वेदीय विज्ञान अनुसंधान परिषद् (सीसीआरएएस) यांनी नुकत्याच जाहीर केलेल्या आयुष पुरस्कारांमध्ये भारतीय तंत्रज्ञान संस्था, मुंबई येथील एका गटाला दोन प्रतिष्ठित पुरस्कार मिळाले आहेत. केन्द्रीय आयुर्वेदीय विज्ञान अनुसंधान परिषद् ही आयुष (आयुर्वेद, योग आणि नैसर्गिक चिकित्सा, युनानी, सिद्ध आणि होमिओपॅथी) मंत्रालयाची स्वायत्त संस्था आहे.
सूक्ष्मजीव अत्यंत लहान आकाराचे असतात, पण आपल्या कल्पनेपलीकडे असलेल्या ठिकाणीसुद्धा जगण्याची क्षमता त्यांच्यात असते - अगदी जमिनीखाली हजारो मीटर खोलवर सुद्धा! नुकतेच, भारतीय तंत्रज्ञान संस्था खडकपुर आणि बोरहोल जियोफिजिक्स रिसर्च लॅबोरेटरी कराड येथील संशोधकांना एका अभ्यासात पश्चिम भारतातील कोयना-वारणा क्षेत्रामधील खडकांच्या नमुन्यात सूक्ष्मजीव असल्याचा पुरावा सापडला आहे. हे जमिनीवर दिसणारे खडक नव्हे तर खोल खड्डे खणून काढलेले आहेत.
