ವಯಸ್ಸು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಾ ಸಾಗಿದಾಗ, ಸ್ಮರಣೆಯು ಇಳಿಜಾರಿನ ಕಡೆಗೆ ಹೊರಳಲು ಆರಂಭಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಬದುಕಿನ ಅತ್ಯಂತ ಮೂಲಭೂತ ವಿಷಯಗಳನ್ನೇ ಮರೆತುಬಿಡೋದಂದ್ರೆ ಸುಮ್ಮನೇಯೇ? ತಿನ್ನುವುದು, ಮಾತನಾಡುವುದು, ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರ ಹೆಸರುಗಳನ್ನೇ ಮರೆಯುವಷ್ಟು ಸ್ಮರಣೆಯ ಸಮಸ್ಯೆ ಉಂಟಾದರೆ ಆ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಬಹಳ ಗಂಭೀರವಾದ ಮಾನಸಿಕ ವ್ಯಾಧಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಗಂಭೀರ ಮರೆಗುಳಿತನದ ಅತ್ಯಂತ ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿಧ-ಆಲ್ಝೈಮರ್ನ ಖಾಯಿಲೆ. ಇದು ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಇಲ್ಲದ ಒಂದು ರೋಗವಾಗಿದ್ದು, ಸುಮಾರು ೧.೬ ದಶಲಕ್ಷ ಹಿರಿಯರು ಅಲ್ಝೈಮರ್ನೊಂದಿಗೆ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದಾರೆ; ಈ ರೋಗವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಗುಣಪಡಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಮೊದಲ ಹಂತಗಳಲ್ಲೇ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲು ಸಾದ್ಯವಾದರೆ, ಸೂಕ್ತ ಔಷಧೋಪಚಾರದ ಸಹಾಯದಿಂದ ತಕ್ಕಮಟ್ಟಿಗೆ ಈ ರೋಗದ ಉಪಟಳವನ್ನುಸಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಅಲ್ಲವೇ? ಅದೇ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸಂಶೋಧಕರು ಸಂಶೋಧನೆ ಕೈಗೊಂಡಿದ್ದು, ಅವರ ಅಧ್ಯಯನವು ಈ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಒಳನೋಟಗಳನ್ನು ತೆರೆದಿಟ್ಟಿದೆ.
೧೯೦೬ರಲ್ಲಿ ಡಾ. ಅಲೋಯಿಸ್ ಆಲ್ಝೈಮರ್ ಅವರಿಂದ ವಿವರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಆಲ್ಝೈಮರ್ನ ಖಾಯಿಲೆಗೆ, ಒಂದು ಶತಮಾನದ ನಂತರವೂ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಇನ್ನೂ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಾಗಿ ಹುಡುಕಾಟ ನಡೆಸಿದ್ದಾರೆ; ಆದರೆ, ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಅಸಹಜತೆಯನ್ನು ಜೀವಕೊಶೀಯ ಮತ್ತು ಆನುವಂಶಿಕ ನೆಲೆಗಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ವಿಜ್ಞಾನ ಕ್ಷೇತ್ರ ಮುಂದುವರೆದಿರುವುದು, ಹೊಸ ಭರವಸೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. "ಆಲ್ಝೈಮರ್ನ ರೋಗದಲ್ಲಿ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಕಾಣುವಂತೆ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳು ಗೋಚರಿಸುವುದಕ್ಕೂ ಕನಿಷ್ಠ ಎರಡು ದಶಕಗಳ ಮೊದಲೇ, ಆಣ್ವಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ಸಂಶೋಧನೆ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದೆ" ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಈ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ವಿಜಯಲಕ್ಷ್ಮಿ ರವೀಂದ್ರನಾಥ್.
'ದಿ ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ನ್ಯೂರೋಸೈನ್ಸ್'ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಈ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ, ಸಂಶೋಧಕರು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ, ಒಂದು ಬಗೆಯ ಕೋಶಕವಚೀಯ ಪ್ರೊಟೀನ್ನ ನಷ್ಟವು, ಆಲ್ಝೈಮರ್ನ ಕಾಯಿಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಅರಿವಿನ ಅಸಮರ್ಪಕತೆಗೆ ಕಾರಣ ಎಂದು ತೋರಿಸಿದ್ದಾರೆ. "ಆಲ್ಝೈಮರ್ ರೋಗದ ಪ್ರಗತಿಯ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಅಣುಗಳ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಎಷ್ಟು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ ಎಂದು ನಾವು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ್ದೇವೆ. ಈ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಬಗೆಗಿನ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಮೊದಲ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಬೇಕಾಗುವ ರೋಗನಿರ್ಣಯ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುವುದು" ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಡಾ. ವಿಜಯಲಕ್ಷ್ಮಿ
ಮೆದುಳನ್ನೂ ಸೇರಿದಂತೆ, ನಮ್ಮ ನರಮಂಡಲವು 'ನ್ಯೂರಾನ್' ಅಥವಾ 'ನರಕೋಶಿಕೆ' ಎಂಬ ೧೦೦ ಶತಕೋಟಿ ನರಕೋಶಗಳಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ; ಈ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ನರಕೋಶವೂ ಜೀವಕೋಶೀಯ ದೇಹವನ್ನು, 'ಅಕ್ಸಾನ್' ಎಂಬ ಉದ್ದನೆಯ ಬಾಲದಂಥ ರಚನೆಯನ್ನು ಮತ್ತು 'ಡೆಂಡ್ರೈಟ್' ಎಂಬ ರೆಂಬೆಕೊಂಬೆಗಳಂತೆ ಹರಡಿಕೊಂಡಿರುವ ರಚನೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಡೆಂಡ್ರೈಟ್ಗಳು ಅಂದರೆ ನರಕವಲುಗಳು, ನೆರೆಹೊರೆಯ ನರಕೋಶಿಕೆಗಳ ಆಕ್ಸಾನ್ಗಳಿಂದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ನರಕವಲುಗಳಿಂದ ಹೊರಬಂದಿರುವ ಸಣ್ಣ ಮುಂಚಾಚುವಿಕೆಗಳೇ, ಮಾಹಿತಿ ಪಡೆಯುವ ಕೇಂದ್ರಗಳು. ಅವು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ 'ಆಕ್ಟಿನ್' ಎಂಬ ಕೋಶಕವಚೀಯ ಪ್ರೊಟೀನ್ನ ಮೂಲಕ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ.
ನರಕೋಶಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ, ಆಕ್ಟಿನ್ ಎಂಬ ಈ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಪ್ರೋಟೀನ್ ಗ್ಲೋಬುಲರ್ ಆಕ್ಟಿನ್ (ಜಿ-ಆಕ್ಟಿನ್) ಮತ್ತು ಫಿಲಮೆಂಟಸ್ ಆಕ್ಟಿನ್ (ಎಫ್-ಆಕ್ಟಿನ್) ಎಂಬ ಎರಡು ಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ. ತಂತು ಆಕಾರದ ಎಫ್-ಆಕ್ಟಿನ್ ಪ್ರೋಟೀನ್ನ ಕೆಲಸ, ನರಕವಲುಗಳ ಮುಂಚಾಚುವಿಕೆಯ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಮತ್ತು ಸ್ಮರಣೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುದು. ಅನೇಕ ಜಿ-ಆಕ್ಟಿನ್ ಪ್ರೂಟೀನ್ ಅಣುಗಳು ಸೇರಿ ಎಫ್-ಆಕ್ಟಿನ್ನನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತವೆ. ಹೆಚ್ಚು ಎಫ್-ಆಕ್ಟಿನ್ ಅಣುಗಳಿದ್ದರೆ ಮಿದುಳಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಯು ಉತ್ತಮವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ನರಕೋಶಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಎರಡೂ ಪ್ರೋಟೀನ್ ಅಣುಗಳ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಡೆಂಡ್ರೈಟ್ಗಳ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಅಧ್ಯಯನದ ಮೂಲಕ, ಎಫ್-ಆಕ್ಟಿನ್ ಪ್ರೋಟೀನ್ನ ನಷ್ಟವು, ಆಲ್ಝೈಮರ್ ಖಾಯಿಲೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದೆಂದು ಸಂಶೋಧಕರು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.
ಸಂಶೋಧಕರು, ಇಲಿಗಳ ಮೆದುಳಿನ ಜೀವಕೋಶಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಆಲ್ಝೈಮರ್ನಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವ ಮನುಷ್ಯರ ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿ ಎಫ್-ಅಕ್ಟಿನ್ ಮತ್ತು ಜಿ-ಆಕ್ಟಿನ್ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ಎಫ್-ಅಕ್ಟಿನ್ ಅಣುಗಳ ರಚನೆ ಮತ್ತು ಸಂಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ತನಿಖೆ ಮಾಡಲು, ಜೀವರಾಸಾಯನಿಕ ಮತ್ತು ನಡವಳಿಕೆಯ ಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದರು ಮತ್ತು ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಆಗುವ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ನೇರವಾಗಿ ಸ್ಮರಣಶಕ್ತಿಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿದೆಯೇ ಎಂದು ಕೂಲಂಕುಷವಾಗಿ ಗಮನಿಸಿದರು. ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಬಗೆಯ ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಕವು ನರಕೋಶಗಳಲ್ಲಿನ ಎಫ್-ಆಕ್ಟಿನ್ನ ತೀವ್ರತರವಾದ ವಿಘಟನೆಯನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಲು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು.
ಇಲಿಗಳ ಮೆದುಳಿನ ಜೀವಕೋಶಗಳಲ್ಲಿ, ಎಫ್-ಆಕ್ಟಿನ್ ವಿಭಜನೆಯಾದಾಗ, ನರಕವಲುಗಳ ಮುಂಚಾಚುವಿಕೆಯ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವೇ ಬದಲಾಯಿತು ಎಂದು ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ತೋರಿಸಿಕೊಟ್ಟವು. ಅಲ್ಝೈಮರ್ನ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಏಳು ಅಥವಾ ಒಂಬತ್ತು ತಿಂಗಳ ನಂತರ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ; ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಒಂದು ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲೇ ಬದಲಾವಣೆ ಕಂಡುಬಂತು. ಎಫ್-ಆಕ್ಟಿನ್ನ ವಿಭಜನೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಸಂಶೋಧಕರು ಸ್ಥಿರವಾದ ರಾಸಾಯನಿಕವನ್ನು ಬಳಸಿದಾಗ, ಧನಾತ್ಮಕ ಫಲಿತಾಂಶವೂ ಕಂಡುಬಂತು. ಹಾಗೆಯೇ, ಎಫ್-ಆಕ್ಟಿನ್ನ ವಿಭಜನೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ರಾಸಾಯನಿಕವನ್ನು ಬಳಸಿದಾಗ, ಇಲಿಗಳ ವರ್ತನೆಯಲ್ಲಿ ಆಲ್ಝೈಮರ್ನ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು ಕಂಡುಬಂತು ಎಂದು ಸಂಶೋಧಕರು ಗಮನಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಸಾಮಾನ್ಯ ಮನುಷ್ಯರ ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿನ ಎಫ್-ಆಕ್ಟಿನ್ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಆಲ್ಝೈಮರ್ನ ರೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ ಎಫ್-ಆಕ್ಟಿನ್ ಮಟ್ಟ ಕಡಿಮೆ ಎಂದು ಸಂಶೋಧಕರು ಗಮನಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ರೋಗದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಮುಂಚಿನ ಹಂತದಲ್ಲೇ ಎಫ್-ಆಕ್ಟಿನ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಹಾನಿ ಉಂಟಾದರೆ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಎಂದು ಅವರು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ. "ಆಲ್ಝೈಮರ್ನ ಖಾಯಿಲೆಯಲ್ಲಿ, ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿ ಉಂಟಾಗುತ್ತಿರುವ ಅಸಹಜತೆಯ ಆರಂಭಿಕ ಸೂಚಕವಾಗಿ ಎಫ್-ಆಕ್ಟಿನ್ನ ವಿಭಜನೆಯನ್ನು ಮಾನದಂಡವಾಗಿ ಇರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಎಂದು ನಮ್ಮ ಅಧ್ಯಯನವು ತೋರಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿ, ಇದರ ಮೂಲಕ ಆಲ್ಝೈಮರ್ನ ಖಾಯಿಲೆಯನ್ನು ಮೊದಲ ಹಂತದಲ್ಲೇ ಗುರುತಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ" ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಡಾ. ವಿಜಯಲಕ್ಷ್ಮಿ.
ಹೀಗೆ ಮೊದಲ ಹಂತದಲ್ಲೇ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟರೆ ಈ ಖಾಯಿಲೆಯ ಉಪದ್ರವವನ್ನುಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಎಲ್ಲರಲ್ಲೂ ವಯಸ್ಸಾದಂತೆ ಮರೆವಿನ ಸಮಸ್ಯೆ ತಲೆದೋರಬಹುದು ಆದರೂ ನಮ್ಮ ಪ್ರೀತಿಪಾತ್ರರು ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಾಯದಲ್ಲೇ ಸ್ಮರಣೆಯ ಸಮಸ್ಯೆ ಎದುರಿಸಿ ಹೈರಾಣಾಗುವುದನ್ನುಸಹಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲವಲ್ಲ? ಹಾಗಾಗಿ ಈ ಸಂಶೋಧನೆಯು ಖಂಡಿತ ಭರವಸೆದಾಯಕ.